Biotoop: Vochtige duinvallei

In het gevarieerde milieu van een vochtige duinvallei kunnen bijzondere planten een plekje vinden

Vochtige duinvallei en kwelder

De Waddeneilanden zijn ontstaan na de ijstijden. Het water in de Noordzee steeg. Grote hoeveelheden zand werden naar de kust verplaatst. Er ontstond een lange rij zandbanken, een zogenaamde strandwal. Deze strandwal brak op een gegeven moment op verschillende plekken door. Het veengebied dat daarachter lag, stroomde vol met zout water. De Waddenzee was geboren. Er ontstond een uitgebreid netwerk van kwelders en moerassen en allerlei grote en kleine eilanden.
Met het zand dat de Noordzee nog steeds blijft aanvoeren, zijn aan de Noordzeekant de duinen gevormd. 
Hier, in de uitgestoven valleien, vinden we de biotoop ‘vochtige duinvallei’. 
Aan de wadkant, waar de zee veel rustiger is, vinden we de biotoop ‘kwelder’.

Ontstaan van vochtige duinvallei

De invloed van de zee heeft onder andere op de Waddeneilanden gezorgd voor kalkrijke graslanden. Op de eilanden zijn dit voormalige strandvlaktes die door nieuwe duinvorming afgesloten worden van de zee. Onder invloed van stromend zoet grondwater en regenwater, zal zo’n eerste duinvallei na afsluiting geleidelijk verzoeten. 
De duinvallei bestaat in het begin uit een kale zandvlakte met een beetje reliëf. De randen van de duinvallei zijn glooiend. Hierdoor ontstaat bij het droogvallen een geleidelijke, zich steeds verplaatsende overgang van nat naar vochtig naar droog. 
Op de kalkrijke duingrond met zijn vrij hoge zoete waterstand speelt ook het reliëf in het zand een rol. Dat zorgt gedurende het zomerhalfjaar voor een variatie van droog via vochtig naar nat, en voor hoge en lage temperatuur op kleine schaal, een zogenaamd microklimaat. Alles bij elkaar een uitzonderlijk milieu met een fijne, kleinschalige variatie waar bijzondere plantensoorten hun plekje kunnen vinden. 

Verspreiding

Voorbeelden van dit soort duinvalleien vind je op de Waddeneilanden: op de Boschplaat van Terschelling, het Oer op Ameland en op Schiermonnikoog op de Oosterkwelder. 

Beheer

Het beheer van dit soort terreinen bestaat uit het afremmen van de groei van struiken als duindoorn, wilgen en kardinaalsmuts en het schraal houden van de bodem. Dat gebeurt door begrazing door grote runderen en door bemaaiing en afvoeren van het maaisel.